Katika historia ya Tabora na himaya ya Unyanyembe, jina la Mtemi Isike Mwanakiyungi limekuwa maarufu sana kwa ushujaa wake katika kupinga ukoloni wa Kijerumani mwishoni mwa karne ya 19. Lakini ndani ya historia hiyo, kuna simulizi adimu ambalo halijasemwa mara nyingi – simulizi la mtoto wake wa kike, Mkasiwa.
1. Mtoto wa Mtemi Isike
Mkasiwa alizaliwa kama mtoto wa kifalme wa Mtemi Isike, chifu mashuhuri wa Unyanyembe. Hali hii ilimweka karibu na siasa, uongozi na vita vya heshima vya ukoo wake. Ulimwengu wa kifalme uliomzunguka ulimwandaa kwa nafasi kubwa aliyojaaliwa baadaye.
2. Uhusiano na Chifu Mkwawa
Mkasiwa alikuwa mke wa Chifu Mkwawa wa kabila la Wahehe kule Iringa – mmoja wa mashujaa wakubwa wa mapambano dhidi ya Wajerumani. Muunganiko huu wa kifamilia ulikuwa zaidi ya ndoa ya kifalme: ulikuwa ni ishara ya mshikamano kati ya koo mbili kubwa za Kiafrika zilizopinga ukoloni. Ni kana kwamba historia ilikusudia kuunganisha nguvu za Unyanyembe na Wahehe kupitia Mkasiwa.
3. Mwanamke Chifu wa Unyanyembe
Baada ya misukosuko ya kifamilia na kisiasa, Mkasiwa alikuja kushika nafasi ya Chifu wa 17 wa Unyanyembe. Huu ulikuwa ni ukarasa wa kipekee, kwa sababu katika historia ya Kisukuma na Utemi wa Unyanyembe, nafasi za uongozi mara nyingi zilishikiliwa na wanaume. Mkasiwa alithibitisha kwamba uongozi wa kifalme haukuongozwa na jinsia pekee, bali na uwezo, hekima, na ujasiri.
4. Mwanamke Aliyeandika Historia Isiyoandikwa
Kwa kutazamwa leo, Mkasiwa anabaki kuwa mfano wa kipekee wa mwanamke wa Kiafrika aliyeshika nafasi ya juu ya kifalme katika kipindi kigumu cha mapambano dhidi ya ukoloni. Ni kumbukumbu kwamba historia ya Tabora na ya Tanzania kwa ujumla haikusimuliwa tu na wanaume – bali pia na wanawake waliokuwa na nguvu, busara, na nafasi ya kipekee.
✍🏽 Hitimisho
Mkasiwa, mtoto wa Mtemi Isike na mke wa Chifu Mkwawa, aliandika ukurasa wa pekee kwenye historia ya Unyanyembe kwa kuwa mwanamke wa kwanza na wa kipekee kushika chifu katika ukoo huo. Ingawa jina lake limefichwa na simulizi kuu za vita na ukoloni, simulizi hili linatufundisha kwamba historia ya Tabora na Tanzania ni kubwa zaidi ya tunachoambiwa. Ni wajibu wetu kulitunza, kulionyesha na kulipeleka mbele ili vizazi vijavyo vipate heshima kwa waliotutangulia.